ÇEVRE ANALİZ: NÜKLEER SANTRALLER VE ÇEVRE

Bu yazımda sizlere Nükleer reaktörler (nükleer enerji santralleri) hakkında bilgiler vereceğim. Nükleer santral nedir? Nükleer santrallerin tarihi gelişimi nasıldır? Nükleer santral ne işe yarar? Nükleer santrallerin çevreyle olan ilişkisi nedir? Nükleer santraller gerçekten zararlı mıdır? Nükleer santrallerin yerine neler kullanılabilir? gibi soruların cevaplarını elimden geldiğince sizlere anlatmaya çalışacağım.

Nükleer Santral Nedir? Nükleer Santrallerin Tarihi Gelişimi

Radyoaktif maddelerin çeşitli reaktörlerde yakıt olarak kullanılması ve bu yakıtın yakılmasıyla birlikte oluşan enerjiye nükleer enerji denir. Nükleer enerji santrallerinde gerekli ısı atomlarının reaktörlerde bölünmesiyle elde edilir. Nükleer santrallerden elektrik üretimi 1956 yılında başlandı. 1956 yılında nükleer enerji reaktörlerinin yavaşlatıcıları grafitti ve yakıt olarak ise magnezyum alaşımından bir kap içerisine yerleştirilmiş doğal uranyum metali kullanılıyordu sistem basınçlı karbondioksitle soğutulmuyordu. Tepkime sırasında oluşan ısıyı emen co2 bunu ısı değiştiricilerine taşıyor ve ısı burada, elektrik üretmeye yarayan türbo-alternatörleri çalıştıracak buharı elde etmek için kullanılıyordu. Bu tip reaktörlere "magnox" tipi reaktörler deniliyordu, daha sonra bunların benzeri başka reaktörler yapdıldı ve Geliştirilmiş Gaz Soğutmalı Reaktör (AGR) tipi ortaya çıktı.

Yukarıda kısaca size nükleer santrallerin oluşumundan bahsettim, şimdi teknolojisininde çok ileride olması yukarıdaki sistemleri daha güvenilir hale tabiki getiriyor ancak bu şimdilik yeterli olamamaktadır, çünkü herhangi bir büyük depremde, selde v.b doğal olaylarda nükleer santraller güvenliği ne kadar yüksek olursa olsun büyük tehlike altındadır. Zaten bir kere nükleer santral kazası olduğunda orada büyük ekolojik felaket olmaktadır.

Nükleer Santraller Ne İşe Yarar

Dünya'daki ilk nükleer enerjinin ortaya çıkışı çok uzun yıllar öncesinde dayanmaktadır. Afrika'da Okla Goban'da bulunan uranyum madeninde, yer altı sularınında maden içersinde olması nedeniyle doğal bir nükleer reaktör oluştuğu ve binlerce yıl ısı ürettiği son yıllarda ortaya çıkmıştır.

Daha sonra Einstein'ın güneş çekirdeğinde bulunabilecek kadar yüksek ısılarda maddenin nasıl enerjiye dönüşebileceğini gösteren ünlü E=mc2 denklemini bulmuştur. Bu denklemin anlamı çok küçük miktardaki bir maddenin (uranyum - plütonyumun) dev miktarda enerji açığa çıkaracağını göstermektedir.

Nükleer Santrallerin Çevreyle Olan İlişkisi

Bildiğiniz gibi küresel ısınmayı tetikleyen en büyük etkenlerden karbondioksit ve kükürtdioksit'tir ve nükleer santrallerden çıkan bu gazlar gerçekten dünya'ya ve insanoğluna çok büyük zararlar veriyor.

Fosil yakıtların içersinde bulunan maddelerin büyük çoğunluğunu karbon ve hidrojen elementleri oluşturur. İçlerinde az da olsa radyoaktif maddeler, karbon, kükürt ve yanmayan maddeler bulunur. Fosil yakıtların yakılmasıyla birlikte co2 ve so2 gazları asit yağmurlarına neden olmaktadır. Bu sebepten sera gazlarının artması atmosfer sıcaklığınında artmasına sebep olmaktadır. Asit yağmurları bitki örtüsü ve canlılara zarar vererek ekonomik zararlarada sebep olmaktadır. Finlandiya'da bulunan göllerdeki balıklar asit yağmuru nedeniyle ölmektedir. Bu nedenle besin zinciride zarar görmeye başlamaktadır.

Nükleer santrallerin atıklarının depolama sorunu oldukça büyüktür. Çünkü bir şekilde atıklarını muhafaza etmesi gerekir. Nükleer reaktörlerden çıkacak radyoaktif atıkların ne şekilde çevreye verileceği iyi tespit edilmelidir. Küçük bir hata büyük sorunlara neden olacağı gibi, orada ve oraya yakın olan bütün yerleri etkileyeceği gibi insan yaşamınıda olumsuz etkilemektedir. Nükleer reaktörler farkındaysanız denize yakın yerlere kurulmuşturlar. Çünkü soğutma sistemi deniz sıcaklığına göre ayarlanmaktadır. Bir sorunda burada çıkmaktadır. Denizin Ph, sıcaklık değerini düşürerek denizde yaşayan canlılarıda olumsuz etkilemektedir. Bu sayede besin zinciride zarar görmeye başlamaktadır. Bu yüzden nükleer santral yapımında farklı alternatif çözümlere gidilerek çevreyle olan ilişkisi düzeltilmelidir. Bu hem çevre açısından iyi olacak hemde insanoğlu açısından iyi olacaktır. Diğer taraftan bacalardan çıkan emisyonların atmosfere taşınmasıyla birlikte yeryüzündeki canlılara ulaşarak bir takım olumsuzluklara sebep olmaktadır. Ancak Nükleer santrallerde bacalara yüksek güvenlikli filtreler takılarak bunları minimum seviyeye indirmek mümkündür. Bu yüzden biz çevre teknikerleri denize verilen suların deniz sıcaklığını değiştirmesini daha tehlikeli buluyoruz. Bunun için bir takım önlemler alınmalıdır.

Enerji üretmekte olan nükleer santrallerin çevreye iki önemli etkisi vardır. Bunlardan biri Radyoaktif etki diğeri ise ısıl etkidir.

Nükleer Santraller Gerçekten Zararlı mıdır?

Çevre duyarlılığı göze alınarak nükleer santral yapılabilir

Günümüzde ABD, Avrupa, Japonya gibi gelişmiş ülkelerin hepsinde elektrik enerjisi üretmek için nükleer santraller kullanılmaktadır. Günümüzde Dünyanın ticari enerji talebi %90 kadarı fosil yakıtlardan, geri kalanı ise hidrolik ve nükleer enerji tesislerinden karşılanmaktadır. Dünya'da işletmedeki reaktörlerin sayısı 439'dur. İnşa halinde 28, sipariş edilen ve planlanan sayısı ise 45'tir. Nükleer reaktörler sürekli denetim altında tutulduklarından kaza yapma şansı çok düşüktür. Ancak bir kere kaza oldumu onu düzeltmek pek mümkün olmayabilir, şunuda söylemeliyim nükleer santraller (reaktörler) güvenliği çok yüksek olan santrallerdir. Hiç bir santralde nükleer enerji santralinin sağladığı güvenlik önlemleri yoktur. Sonuç olarak Nükleer santraller gerçekten zararlı mıdır? sorusunun cevabı eğer iyi çevre koruma tedbirleri alınırsa nükleer santrallerin hiç bir şekilde zararı mümkün olmamaktadır, ancak çevre koruma tedbirleri çok iyi alınmazsa en küçük bir hata veya kazada büyük felaketlere sebep olabileceğide unutulmamalıdır.

Şuan çalışmakta olan nükleer santraller yılda 2 milyar ton'dan daha fazla karbondioksit salınımını engellemektedirler. Bu sayı dünya standartlarında küçümsenmeyecek bir sayıdır. Fosil yakıtların yanmasıyla birlikte çevreye So2 ve Nox verilmektedir ve fosil yakıtların çevreye ve insanoğluna verdiği zarar malesef daha fazla görünmektedir. Yukarıda belirttiğim gibi bunlar asit yağmurlarına dönüşerek çok daha vahim sonuçlara imza atmaktadırlar.

Nükleer santraller bir kaza durumunda, reaktör kalbi ısınmaya başlayınca kendi kendilerini kapatıp zincirleme reaksiyonunu durduracak şekilde tasarlanmıştır.

Nükleer Santrallerin Yerine Neler Kullanılabilir.

Öncelikle nükleer santrallerin yerine daha alternatif çözümler sunan yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmek hem çevresel hemde toplumsal açıdan önemlidir. Yenilenebilir enerji kaynakları sürekliliği ile dünyanın her ülkesinde var olabilen özelliğiyle de büyük önem arz etmektedir. Fosil yakıtların hızla tükenmesinden dolayı yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi artmaktadır. Yenilenebilir enerji kaynakları 21. yy en önemli enerji kaynakları olarak gösterilmektedir. Özellikle de güneş enerjisi teknolojisindeki ilerlemeler ümit vericidir ki çevresel etkileri yok edecek kadar azdır. Rüzgar enerjisi ise 21. yy'da elektrik üretim sistemleriyle rekabet edilebileceği öngörülmektedir. Rüzgar enerjisinde en çok gürültüden şikayet edilmektedir, bunun çözümü ise rüzgar enerjisinin şehirlerin dışına kurulmasıyla mümkündür. Yapılan araştırmalara göre ülkemiz rüzgar enerjisi bakımından zengin bir ülkedir. Diğer taraftan jeotermal enerjinin kullanımı da hızla artmaktadır. Sıcaklık değerlerinin uygun olduğu koşullarda jeotermal enerjiden elektrik üretmek mümkündür. Mevcut koşullara göre ülkemizin 2020 yılı hedefi 1000 MW olarak görülmektedir. Bunlar gibi çok daha farklı yenilenebilir enerji modelleri vardır. Ama bize en fazla yarar sağlayanlar yukarıda belirttiklerimdir.

KAYNAKLAR:
1.http://tr.wikipedia.org/wiki/N%C3%BCkleer_enerji
2.http://www.angelfire.com/scifi/nuclear220/sec222.htm
http://www.diyadinnet.com/YararliBilgiler-125&Bilgi=n%C3%BCkleer-santrallerin-%C3%B6nemi-yararlar%C4%B1-ve-zararlar%C4%B1
3.https://www.google.com.tr/#hl=tr&sclient=psy-ab&q=n%C3%BCkleer+santrallerin+%C3%A7evreyle+olan+ili%C5%9Fkisi&oq=n%C3%BCkleer+santrallerin+%C3%A7evre&gs_l=serp.3.0.35i39j0l3.3319.4755.0.5886.8.8.0.0.0.0.255.1788.0j2j6.8.0...0.0...1c.1.12.psy-ab.54nCRvTp6OU&pbx=1&bav=on.2,or.r_cp.r_qf.&fp=42185940302cd1f6&biw=1517&bih=685